Als je de afgelopen paar jaar het nieuws een beetje gevolgd hebt, kan het je haast niet ontgaan zijn dat we nog regelmatig worden verrast door een uitbraak met een virus waar relatief weinig of zelfs nog helemaal niets over bekend is.

In 2012 werd het MERS Corona virus voor het eerst aangetroffen in Saoedi-Arabië, in het voorjaar van 2013 hoorden we voor het eerst dat er in China mensen waren besmet met het H7N9 vogelgriep virus en eind 2013 stonden we aan de start van de grote Ebola uitbraak in West-Afrika. Al deze virussen worden in eerste instantie van dieren op mensen overgedragen. Als het daar bij blijft zijn de problemen redelijk te handhaven, maar als het vervolgens ook van mens op mens kan worden overgedragen stapelen de problemen zich snel op.

Om te voorkomen dat mensen ziek worden, zou je ze natuurlijk het liefst willen vaccineren. Maar omdat deze uitbraken vaak als een verrassing komen en het virus daar voor soms niet eens bekend was, liggen er meestal geen kant en klare vaccins op de plank en het kost vaak veel tijd om een vaccin te ontwikkelen en de produceren. Tot die tijd moet je dus andere manieren verzinnen om te voorkomen dat mensen ziek worden.

Mijn onderzoek focust zich vooral op de vaccin kant. Het leuke van Viruskenner vind ik dat je ook gaat nadenken over de stappen ervoor, dus hoe je een uitbraak onder controle kunt houden zonder dat er een vaccin aanwezig is. Welke mensen wil je waarschuwen? Welke boodschap wil je overbrengen? Hoe ga je deze boodschap overbrengen? En hoe zorg je dat mensen je boodschap onthouden? Allemaal vragen die jullie als scholieren moesten zien te beantwoorden. Ik was onder de indruk van wat jullie in een relatief korte tijd hebben weten op te zetten. Niet alleen zijn jullie experts geworden voor het virus dat jullie toegewezen kregen, maar daarnaast hebben jullie ook nog eens goeie campagnes weten te bedenken om verdere verspreiding van deze virussen tegen te gaan. Zo zagen we voor Ebola de winnende “no hands challenge” en voor influenza was zelf een heel nieuw preventiemasker bedacht.

Helaas werd er bij de slotdag geen campagne voor MERS gepresenteerd. Met oog op de recentelijke uitbraak in Zuid Korea, waar het virus zich ook van mens op mens lijkt te kunnen verspreiden, ben ik toch blij dat ik weet dat er goeie campagnes op de plank liggen om verdere verspreiding te voorkomen. Zo heeft een groepje op het Caland Lyceum in Amsterdam een voorlichtingsfilmpje en een brochure gemaakt die in een vliegtuig kunnen worden getoond aan reizigers naar Saoedi-Arabië of Zuid-Korea. Hiermee willen ze reizigers informeren hoe ze kunnen voorkomen dat ze besmet worden en als ze toch mogelijk met een besmet dier of persoon in aanraking zijn gekomen welke actie ze dan het beste kunnen ondernemen.

Deze informatie komt natuurlijk te laat voor de persoon die MERS in Saoedi-Arabië had opgelopen en er in Zuid Korea te laat achter kwam. Je vraagt je dan toch af wat er zou zijn gebeurd als hij een dergelijk filmpje had gezien en op de hoogte was geweest van de mogelijke besmetting, bijvoorbeeld omdat hij de symptomen eerder had herkend. Wellicht was het dan bij deze ene Zuid-Koreaanse patiënt gebleven…