Hoi, mijn naam is Jeroen Roose en ik ben technician bij het ‘Exotic viruses team’ van het department Viroscience van het Erasmus MC in Rotterdam. Graag wil ik jullie wat vertellen over een reis die ik gemaakt heb samen met professor Eric van Gorp en Drs. Marco Goeijenbier naar Indonesië en China in maart en april van dit jaar.
In januari dit jaar werd ik gevraagd door Eric en Marco of ik er wat voor voelde om hun te vergezellen op een studiereis naar Indonesië en China. Het doel van deze reis was om nieuwe samenwerkingsverbanden te zoeken voor toekomstige projecten. Zij hadden mij mee gevraagd voor mijn expertise op het gebied van ontwikkeling van nieuwe diagnostische testen en eventueel verbeteren van bestaande testen. Normaal gesproken werk ik hele dagen in het lab, dus je kunt je wel voorstellen dat dit een enorme uitdaging voor mij was. Het leek mij ontzettend leuk om mee te denken binnen het kader van zo’n projectontwerp. Het was ook best wel spannend, omdat mij ook gevraagd was om te spreken op een groot symposium voor 500 mensen en daarnaast nog een aantal lectures te geven aan artsen en dierenartsen. Hier heb ik heel weinig ervaring in, dus ik stond daar de eerste keer best wel met knikkende knietjes.
Surabaya, Indonesie
Op 23 maart 2013 kwamen we dan eindelijk aan in Surabaya; we gingen weg uit Nederland waar het slechts een paar graden boven nul was en kwamen aan in Indonesië waar het op dat moment 35 graden was; wel een behoorlijk verschil en was ik dus blij dat we bij het hotel kwamen waar ik mijzelf even lekker op kon frissen en mijn korte broek aan kon trekken. De volgende dag was het de dag van het symposium. Dit symposium werd georganiseerd in een immens groot en imposant hotel en ook de symposiumzaal was wel zo groot als een voetbalveld. We zouden een week blijven in Surabaya, maar ik kon toen nog niet vermoeden hoe druk deze week zou worden. Tijd voor relaxen was er niet bij. Onze gastheer, prof. Fedik Abdul Rantam, en gastvrouw dr. Purwati, hadden een uitgebreid programma voor ons in petto. Meestal vroeg in de morgen werden we al opgehaald bij het hotel, om daar vaak ’s avonds laat pas weer terug te keren, en de dagen stonden in het teken van aftasten van de mogelijkheden voor nieuwe projecten en samenwerkingsverbanden. Er is voornamelijk veel vergaderd tijdens deze week met belangrijke mensen om te spreken over de mogelijkheden voor samenwerking in een nieuw project en ook onze gastheer en gastvrouw waren gelukkig net zo enthousiast als wij. Het was vooral belangrijk om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen om een toekomstige samenwerking tot een succes te brengen.
Maar natuurlijk hebben we ook nog andere dingen gedaan in Surabaya; zo hebben we bijvoorbeeld met z’n drieën een gezamenlijk college gegeven aan artsen in het dr. Soetomo hospital over projecten waar wij al mee bezig zijn en hoe de uitslag van diagnostische testen geinterpreteerd moeten worden en wat eventueel de logische vervolgstappen kunnen zijn in zo’n diagnostisch proces. Vervolgens hebben we ook de mogelijkheid gekregen om met een visite mee te lopen langs patienten met verschillende bacteriologische en virale infecties, zoals leptospirose en DHF/DSS (dengue hemorrhagic fever/dengue shock syndrome), maar ook patienten die geïnfecteerd waren met HIV, maar gelijkertijd ook een TBC infectie hadden. Deze patienten waren er erg slecht aan toe en hebben op mij een diepe indruk achter gelaten. Normaal gesproken is het een ‘ver van mijn bed show’, maar ik heb nu met eigen ogen kunnen zien hoe belangrijk ons werk is en dat het zeer belangrijk is om bijvoorbeeld voor een ziekte als dengue een vaccin te ontwerpen.
Verder hebben Marco en ik nog een gezamenlijk college gegeven aan studenten van de diergeneeskunde faculteit van de Airlangga University, waar we een les hebben gegeven over zoönosen. Zoönosen zijn infectieziekten die van dieren op mensen kunnen worden overgedragen. Veel van deze zoönosen zijn vaak aangepast om in hun specifieke gastheer te kunnen overleven zonder veel schade aan te richten, maar wanneer zo’n zoönose overgedragen wordt aan andere gastheren, zoals bijvoorbeeld een mens, kan het een heftige en soms dodelijke immuunreactie oproepen. Dit was voor de dierenartsen een erg interessant praatje en het gaf ons de mogelijkheid om het belang aan te tonen van vaccinaties bij dierenartsen, omdat zij een risicogroep zijn als het gaat over de overdracht van zoönosen van dier op mens.
Visite lopen samen met de artsen van het Dr. Soetomo Hospital in Surabaya
De laatste dag van ons verblijf was een ‘public holiday’ dag en iedereen was die dag vrij. Er was hard gewerkt om het proposal tot een goed einde te brengen en het was zo goed als klaar. Graag had ik de laatste dag nog mee willen werken in het lab, omdat ik tijdens één van onze bezoeken aan het Tropical Disease Center van de Airlangga University werd geconfronteerd met een heleboel vragen van de technicians en studenten aldaar; ook was mij opgevallen dat er nog wel een aantal verbeterpunten konden worden doorgevoerd, die vrij eenvoudig te realiseren waren. Helaas was hier geen tijd meer voor, maar gelukkig heb ik daar al heel wat mensen kunnen voorzien van advies en ook via email heb ik diverse suggesties gedaan voor een betrouwbare diagnostiek.
Beijing, China
Alsof deze ervaring nog niet genoeg was, vertrokken we de volgende dag naar Beijing in China. Hier was een 2-daagse workshop georganiseerd over rodent-borne hemorrhagic fevers, met als hoofddoel een internationaal samenwerkingsverband tot stand te brengen tussen het Beijing Institute for Microbiology and Epidemiology, het China Center for Health Development studies en 2 partners van het Erasmus MC in Rotterdam, namelijk het Department of Public Health en wij, het Department of Viroscience.
Het was al met al toch nog een behoorlijke reis, omdat we vanuit Surabaya via Singapore naar Beijing zijn gevlogen. We zijn op zaterdagavond vertrokken uit Surabaya en zondagmorgen aangekomen in Beijing. Wat meteen opviel is dat de Chinezen heel erg verschillen met de mensen uit Indonesië, maar desalniettemin ook erg aardig en we werden behoorlijk in de watten gelegd. Nadat we waren aangekomen in Beijing werden we vrijwel direkt meegesleept naar de Chinese muur, en daar aangekomen bleek de temperatuur tegen het vriespunt te liggen; wat wel weer een hele overgang was vergeleken met de temperatuur in Surabaya. Nadat we de rest van de middag doorgebracht hadden bij de Chinese muur, zijn we terug gegaan naar het hotel. ’s Avonds waren wij uitgenodigd om met onze gastheer, professor Wu-Chun Cao te gaan eten in een erg leuk restaurant. Ik kan jullie vertellen dat de Chinese eetgewoonten mij erg verwonderd hebben, maar zijn mij ook bijgebleven als een bijzondere ervaring. Na de maaltijd werden wij getrakteerd op live muziek en een zangoptreden van de Chinese professor zelf.
Vlnr.: Dr. Sake de Vlas, Prof. Wu-Chun Cao, Prof. Eric van Gorp en Dandan Wang, MSc.
De volgende dag werden we opgehaald van het hotel om vervolgens te gaan vergaderen in het State Key Laboratory of Pathogen and Biosecurity, waar de workshop zou plaatsvinden. Dit instituut bleek van het leger te zijn, maar eigenlijk was dit niet echt te merken. Op wat soldaten bij de ingang na, zag dit instituut eruit als een doorsnee universiteitscampus, waar zowel medewerkers als studenten ook woonden. In China werden we ook vergezeld door dr. Sake de Vlas van het Department of Public Health van het Erasmus MC, die het modeling gedeelte voor zijn rekening zou nemen. Hij was daar al vaker geweest en had ons al enigszins voorbereid hoe het er in China aan toe zou gaan. Er bleek al snel dat het erg moeilijk is om de Chinezen te verstaan, omdat ze niet allemaal even goed Engels spreken, maar daarentegen was ik erg verrast over de hoge kwaliteit van hun onderzoek en laboratoria. Wij allemaal hebben tijdens de workshop diverse presentatie mogen geven en mijn taak richtte zich vooral om samen met de Chinezen te onderzoeken of het mogelijk was om een nieuwe rapid diagnostische test voor hantavirus infecties te ontwerpen, of om bestaande testen te verbeteren. De Chinezen dachten erg constructief mee en waren erg open.
In China is het motto dat na gedane zaken er ook tijd moet zijn voor vertier en dit hield in dat er zowel ’s middags als ’s avonds een erg uitgebreide lunch en diner werd voorgeschoteld waar alle deelnemers van de workshop voor werden uitgenodigd. Bij de etentjes werd naast de liters thee, ook bier en Chinese rijstwijn geserveerd en om de haverklap stond er weer iemand op om een toast uit te brengen. Tijdens de lunch bleef dit enigszins beperkt tot enkele glaasjes, maar ’s avonds kon het nogal eens goed los gaan.
Presentatie over diagnostiek van HFRS tijdens de workshop in Beijing
Aan het einde van de 2e dag van de workshop hebben we een trip gemaakt naar wat bezienswaardigheden in Beijing. Zo zijn we bij het Olympisch stadion geweest, waar in 2008 de olypische zomerspelen werden georganiseerd en ook zijn we op het plein van de hemelse vrede geweest, waar op dat moment het strijken van de vlag plaatsvond, wat voor veel Chinezen een ontroerende aangelegenheid is en zo kwam het dus dat we opeens midden tussen honderden snikkende Chinezen stonden. Diezelfde avond werd er voor ons een afscheidsdiner met feestavond georganiseerd. Hierbij waren alle medewerkers en studenten van prof. Cao aanwezig. De avond startte wederom met een buitengewoon diner in een hotel vlak bij het instituut, gevolgd door een karaoke/feestavond in een discotheek in hetzelfde hotel. Ik moet zeggen dat wij ons hier opperbest vermaakt hebben en hebben gedanst of ons leven ervan af hing.
De volgende dag, de dag van ons vertrek, hebben we ’s ochtends nog een brainstormsessie gedaan samen met de Chinezen, over het maken van een mathematisch model voor de transmissie van HRFS in knaagdieren en toekomstperspectieven besproken voor een samenwerkingsverband. Hierna werden we nog voorzien van een zeer uitgebreide lunch, uiteraard met heel veel toasts op de toekomstige samenwerking en vervolgens zijn we naar het vliegveld gebracht om vanuit daar weer terug te keren naar Nederland.
Voor mij was deze reis een onvergetelijke ervaring, waar ik enorm veel van heb geleerd, maar waar ik ook erg veel plezier aan heb beleefd. Ik ben terug gekomen boordevol ideeën die ik in de nabije toekomst wil gaan realiseren in ons Viroscience lab in Rotterdam. Ik heb ook gemerkt dat het samenvoegen van verschillende disciplines heel positief kan uitwerken bij het tot stand brengen van dit soort samenwerkingsverbanden, omdat een arts geen technician is en een technician geen arts is. Al met al, ik denk dat wij dit allemaal hebben ervaren als een zeer leerzame ervaring waar we allemaal heel veel van hebben opgestoken.
“Er was ook (een klein beetje) tijd voor ontspanning”
Bij het olympisch stadion in Beijng